-
Algemeen
Bij hartfalen is de pompkracht van het hart verminderd. Daardoor wordt u snel moe en kortademig bij inspanning: organen en weefsels krijgen te weinig bloed, en daarmee te weinig zuurstof. Omdat de pompkracht van het hart is verminderd, kan het lichaam vocht gaan vasthouden.
Hartfalen kan verschillende oorzaken hebben. Op hoge leeftijd wordt de hartspier zwakker. Ook een hartinfarct of een langdurig te hoge bloeddruk kan de oorzaak zijn van een zwakke hartspier. Bovendien kan de pompkracht van het hart afnemen door een lekkende hartklep. Ten slotte kan hartfalen ontstaan door een verminderde toevoer van bloed naar de hartspier zelf.
-
Herkennen
Bij hartfalen bent u snel moe en kortademig en het lichaam houdt vocht vast. Uw gewicht neemt toe, u krijgt last van dikke enkels en voeten. Ook in de longen kan zich vocht ophopen. Dit kan leiden tot benauwdheid, vooral als u ligt.
-
Zelf doen
- Let op het verergeren van de klachten. Dikke enkels en voeten en toename van het gewicht zijn belangrijke signalen. Controleer daarom elke ochtend uw gewicht. Als u in een paar dagen twee kilo of meer aankomt, moet u contact opnemen met uw huisarts.
- Neem contact op met de huisarts als u bij inspanning sneller moe en kortademig wordt.
- Houd uw conditie op peil door regelmatig te bewegen, maar forceer niet. Voor de één is wandelen of fietsen goed, voor iemand anders is een keer extra de trap op- en aflopen ruim voldoende.
- Als u te zwaar bent, kan afvallen helpen om het hart te ontlasten.
- Stop met roken.
- Drink niet meer dan 2,5 liter vocht per dag (bij ernstig harfalen niet meer dan 1.5 tot 2 liter per dag).
- Drink niet meer dan twee glazen alcohol per dag.
- Wees zuinig met zout.
Klik hier voor meer informatie in de patiëntenbrieven van het Nederlands Huisartsen Genootschap over:
Hartfalen, algemeen
Aanpak van hartfalen.
Bron: Nederlands Huisartsen Genootschap.
Laatst bijgewerkt: 27 september 2005. -
Medicijnen
Geneesmiddelen zijn een belangrijk onderdeel van de behandeling van hartfalen. Er worden verschillende soorten geneesmiddelen gebruikt. Meestal wordt een combinatie van verschillende middelen voorgeschreven.
Plasmiddelen
Door plasmiddelen scheiden de nieren meer zout uit, dat vocht met zich meetrekt en via de urine afgevoerd. Hierdoor ontstaat afname van overtollig vocht in de bloedbaan en hoeft het hart minder hard te werken, zodat de pompkracht van het hart toeneemt. De dikke enkels, benauwdheid en moeheid zullen verminderen.- Thiazide-plasmiddelen. Voorbeelden zijn chloortalidon, hydrochloorthiazide en indapamide.
- Kaliumsparende plasmiddelen: zorgen behalve hun vocht afdrijvend (vermogen) effect ook dat er minder kalium wordt uitgescheiden via de nieren, zodat de kans op bijwerkingen op het hart minder wordt. Deze middelen worden gebruikt als de hoeveelheid kalium in uw bloed te laag is. Voorbeeld is triamtereen.
- Thiazide-plasmiddelen in combinatie met kaliumsparende plasmiddelen. Voorbeelden zijn epitizide in combinatie met triamtereen, hydrochloorthiazide in combinatie met triamtereen en hydrochloorthiazide in combinatie met amiloride.
- Lis-plasmiddelen. Voorbeelden zijn bumetanide en furosemide.
ACE-remmers
ACE-remmers verlagen de bloeddruk en verbeteren de pompkracht van het hart. Voorbeelden zijn benazepril, captopril, cilazapril, enalapril, fosinopril, lisinopril, perindopril, quinapril, ramipril, trandolapril en zofenopril.
Hartglycosiden
Hartglycosiden verbeteren de pompkracht van het hart en vertragen tevens de hartslag, zodat het hart per slag meer tijd krijgt zich samen te trekken en het bloed rond te pompen. Hierdoor verbetert de afvoer van overtollig vocht via de nieren en de urine en zullen vochtophopingen en benauwdheid verminderen. Voorbeeld is digoxine.
Bètablokkers
Bètablokkers verlagen de bloeddruk, vertragen de hartslag en verminderen de zuurstofbehoefte van het hart. Hierdoor verbetert de pompkracht van het hart. Voorbeelden zijn bisoprolol, carvedilol en metoprolol.
Angiotensine-II-blokkers
Angiotensine-II-blokkers verbeteren mogelijk de pompkracht van het hart. Deze werking is niet goed aangetoond, maar er wordt nog onderzoek naar gedaan. Het wordt gecombineerd met andere geneesmiddelen tegen hartfalen. Voorbeeld is losartan.
Vaatverwijders
Vaatverwijders verwijden de bloedvaten, met name de vaten die het bloed naar het hart toe leiden. Daardoor staat er minder druk op het bloed dat het hart binnenstroomt. Het hart hoeft dan minder hard te werken waardoor de pompkracht van het hart toeneemt. Voorbeeld is isosorbidedinitraat.
Alfablokkers
Alfablokkers maken de bloedvaten wijder, waardoor de druk op het hart afneemt en het hart het bloed gemakkelijker kan rondpompen. Alfablokkers zijn geen eerste-keusgeneesmiddelen bij hartfalen, vanwege bijwerkingen. Ze worden alleen voorgeschreven als andere middelen onvoldoende werken. Alfablokkers worden dan in combinatie met andere middelen gebruikt. Voorbeeld is prazosine.Ivabradine
Ivabradine vertraagt de hartslag en vermindert de zuurstofbehoefte van het hart. Hierdoor verbetert de pompkracht van het hart.Nitroglycerine
Nitroglycerine wordt gebruikt bij acuut hartfalen. Hierbij treden de symptomen van hartfalen plotseling op. U kunt dan plotseling last krijgen van vocht achter de longen, ernstige benauwdheid en een piepende ademhaling. Nitroglycerine verwijdt de bloedvaten, met name de vaten die het bloed náár het hart leiden. Ook verlaagt het de bloeddruk. Hierdoor vermindert de vocht in de longen en voelt u zich minder benauwd.
Alles over Hartfalen
Gerelateerde videos
Hartfalen (Congestief)
Het hart is een zich samentrekkende spier die via de bloedsomloop zuurstof- en voedingsrijk bloed naar het lichaam pompt. In het hart bevinden zich vier holtes, waarin bloed wordt verzameld om vervolgens naar de longen en de rest van het lichaam te worden verspreid.
Er zijn verschillende aandoeningen waardoor het hart het bloed niet effectief kan laten circuleren. Letsel of ziekten van de hartspier of hartkleppen kunnen de werking van het hart verstoren, waardoor een goede bloedcirculatie niet mogelijk is. Door kransslagaderziekte, hoge bloeddruk of vernauwde of verstopte slagaderen wordt de levering van bloed door de bloedvaten verstoord, waardoor de belasting van het hart toeneemt.
Als gevolg van een te grote belasting van het hart ontstaat een vergroot hart dat slecht functioneert. Uiteindelijk slaagt het hart er niet in de hoeveelheid bloed die wordt aangevoerd verder te pompen. Hierdoor neemt de druk in de hartholten en het vaatstelsel toe, met als gevolg vochtophoping in lichaamsweefsels. Wanneer deze voorvallen zich vaker voordoen en steeds erger worden, noemt men dit congestief hartfalen (CHF).
Bij het toenemen van CHF zwellen de benen en voeten door vochtophoping; medische benaming: oedeem. Ook in de longen kan zich vocht ophopen, met kortademigheid als gevolg. Uiteindelijk kan door hartfalen ook de functie van de nieren worden aangetast. De vochtophoping in het lichaam neemt dan nog meer toe en het zieke hart moet nog meer inspanning verrichten. CHF is een chronische aandoening, met weinig kans op langdurige overleving. Bij beschadigde hartkleppen kan een operatie noodzakelijk zijn.
